භිතිය මොලයෙන් මකා දැමීම .

මිනිසුන් භීතියෙන් මුදවාගැනීමේ මුලික පියවරක් ලෙස මොලයෙන් සමහර භිතිකා මකා ඉවත් කිරීමට විද්‍යාඥයන් සමත් වූ බව වාර්තා වේ. භිය මැඩපැවැත්වීමට අපහසු භයානක චිත්තාවේග වේ. එහෙත් භිය යටපත් කර දැමීමට හැකි කෙටි, පහසු හා නියමාකාර ක්‍රමයක් විද්‍යාඥයන් විසින් හදුනාගෙන තිබේ. භීතිය මැඩපැවැත්වීමට භාවිතාවන සාමාන්‍ය ක්‍රමය නම් භීතියට කෙලින්ම මුහුණදීමයි. මොළයේ ක්‍රියාකාරකම්වලට විධානයක් ලබාදීම මගින් ප්‍රතිචාර දක්වන තත්ත්වාරෝපිත භියක් මුලින් මිනිස් මොළය තුළ ඇති කිරීමටත් ඉන්පසුව එම භිය මොලයෙන් ඉවත් කිරීමටත් විද්‍යාඥයෝ කටයුතු කලෝය. එහිදී එම පරීක්ෂණයට භාජනය වුවන්ට කුමක් සිදුවීදැයි යන්න පවා හදුනාගැනීමට නොහැකි වී තිබේ.

පුද්ගලයකුගේ භීතිකාව, අවුල්සහගත බව සහ චකිතය (වෙව්ලුම) යනාදිය මැඩපැවැත්වීමට වර්තමානයේ  ඇති ප්‍රතිපලදායි එකම නිවැරිදි ක්‍රමය ලෙස එම භිතියන්ට නිර්භයව මුහුණදි ජයගැනීම බව පිළිගෙන තිබේ. එම ක්‍රමය සාර්ථක වූ විට විශාල ප්‍රීතියක් දැනෙන මුත් එය විශාල පිඩාවක් ගෙනදේ. කෙසේවෙතත් neurofeedback (ස්නායු ප්‍රතිපෝෂණය)  නම් තාක්ෂණය භාවිතාකර සියලු අපහසුතා මගහැර සමහර භිතියන් සම්පුර්ණයෙන් මකා ඉවත් කිරීමට ස්නායු විද්‍යාවේ ශක්තියට හැකිවීම රෝගීන්ට සහනයකි.

පර්යේෂණය සදහා ස්වේච්චාවෙන් ඉදිරිපත් වූ පිරිසක් පළමුව “අපහසු එහෙත් දරාගත හැකි විදුලි සැරයන්ට” භාජනය කර ඔවුන් තුළ තත්ත්වාරෝපිත භියක් ඇති කරන ලදී. මෙහිදී සුවිශේෂී රුපයක් තිරය මත දිස්වන විට පමණක් මෙම විදුලිසැරය ඔවුනට ලැබීමට සලස්වන ලදී.එමගින් එම රුපය දැකීමෙන් ඔව්හු තත්ත්වාරෝපිත භියට පත්වුහ.  fMRI හෙවත් functional Magnetic Resonance Imaging (ක්‍රියාකාරී චුම්භක අනුනාද මුර්තනය නම් වචනාර්ථය වූ) ක්‍රමය භාවිතා කර තිගැස්මෙන් ඇතිවන භිය නිසා පර්යේෂණයට භාජනය වුවන්ගේ මොළයේ ප්‍රතිචාර හෙවත් තත්ත්වාරෝපිත භීතිය සමග වූ මොළයේ දෘශ්‍යමාන උත්තේජනයන් පර්යේෂකයෝ අධ්‍යනය කලෝය. එහිදී භියජනක මතකයන් කේතාංකනය කරන මොලයේ  amygdala සහ ventral media prefrontal බාහිකය නම් ප්‍රදේශ කෙරෙහි ඔවුන්ගේ විශේෂ අවධානය යොමු විය. මෙම එළඹුම මගින් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය වෙනස්වීමේ රටාවන් හදුනාගැනීමට මෙන්ම අවසානයේදී එම රටා යටපත් කිරීමටද තමන් සමත් වූ බව පර්යේෂකයන් “Nature Human Behavior”  සගරාවේ ලිඛිතව පළ කර තිබේ.

 අන්තර්ජාලය ඇසුරෙණි.

https://www.youtube.com/watch?v=1PV7Hy_8fhA

Posted in: මොළයமூளை