ශ්‍රී ලංකාව තුල තෙත් බිම්

"තෙත් බිම් යනු ගැඹුර මීටර හයක් ඉක්මවා නැති ස්වභාවික කෘතිම හෝ ස්ථිතික හෝ ගලා යන සාගර ප්‍රදේශ  ඇතුළු, නැවුම්, කිවුල් හෝ ලුණු ජලය , තාවකාලිකජලය, අඩු උදම් කලාප වෙ.

මෙම තෙත් බිම් රැම්සා අර්ථ දැක්වීමටඅනුව පුළුල් වශයෙන් වර්ග තුනකට බෙදිය හැකිය:

•           දේශීය ස්වභාවික ජල තෙත් බිම් (උදා ගංගා, ඇළ, මඩවගුරු, වගුරු වනාන්තර සහ විල්ලු)
• 
  
•           නාවික හා ලුණු ජලය තෙත් බිම් (උදා කලපු, ගං මෝය, කඩොලාන, මුහුදු තෘණ තලා , සහ කොරල් පර)
•           මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද තෙත් බිම් (උදා වැව්, ජලාශ, ලුණු ලේවාය)

තෙත්බිම් වල ප්‍රයෝජන

අ) ගෘහස්ථ ජල සැපයුම්

                                     ලබුගම, කලටුවාව ගංගා, ඇළ,, වැව් සඳහා,

ආ) වාරිමාර්ග

                                     මින්නේරිය වැව, මහවැලි ගඟ ජලාශ

ඇ) මානව පරිභෝජනය සඳහා

                                     සහල්, පලා වර්ග, කුඹුරු

ඉ) ඖෂධීය පැලෑටි

                                     "ලුනුවරණ" (Bacopa moneri) ‚ නීරමුල්ලිය(Hygrophylla shulli)

ඊ) හස්ත කර්මාන්ත සඳහා අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය

                                     "කදුරු" (වෙස් මුහුණු) , වැටකෙයියා කොළ (පැදුරු)

උ) ජල විදුලි

                                     වික්ටෝරියා, රන්දෙණිගල සහ දියඇලි, රන්ටැඹේ ජලාශය

 

ඌ) ආහාරයට ගත හැකි

                                     මිරිදිය හා කිවුල් දිය මාළු, කකුළුවන්

එ) විසිතුරු මාළු සහ පැල

                                     බුලත් හපයා, චෙරි පෙතියා, දහරා,

ඒ) ආගමික උත්සව / පූජා

                                     නෙළුම්‚ඕලු‚මානෙල් මල්

ඔ) ලුණු

                                     හම්බන්තොට ලුණු ලේවාය

ඕ) විනෝදාත්මක හා සංචාරක කටයුතු

                                     බුන්දල, කලපු, දිය ඇලි‚ තෙත් බිම්

ශ්‍රී ලංකාව තුළ ප්‍රධාන තෙත් බිම් වල ප්‍රධාන කාර්යයන්

          1.                   ගංවතුර අවම කිරීම
          2.                 වෙරළ ඛාදනය‚ කුනාටු වැළැක්වීම
          3.                 කොරල් පර ආරක්ෂා‚ අවසාදිත රඳවා ගැනීම
          4.                 විෂ ද්‍රව්‍ය රඳවා ගැනීම
          5.                 වගුරු ජලය පිරිසිදු කිරීම
          6.                 ආහාරයට ගත හැකි මාළු‚ මුහුදු තෘණ අභිජනන ස්ථාන

තෙත් බිම් සඳහා තර්ජන හා එයින් වන බලපෑම්

1.                       තෙත් බිම් සහ වගුරු බිම් ගොඩකිරීම ( උදා: බෙල්ලන්විල‚ අත්තිඩිය, මුතුරාජවෙල)

2.                       තෙත් බිම් වල කැලෑ එලි කිරීම් (පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කයේ වෙරළබඩ ප්‍රදේශ )

3.                       ජල දූෂණය

4.                       කැළිකසළ බැහැර කිරීම

5.                       සැලසුමකින් තොර වාරිමාර්ග (උදා. කලමැටිය, මලාලා)

6.          පතල් කැණීම් (වැලි / කොරල්)

     ශ්‍රී ලංකා ජාතික  තෙත් බිම් නාමාවලිය ඇසුරින්

Posted in: පරිසරයசூழல்