ආහාර ආකාලන

ආහාර ආකාලන ද්‍රව්‍යය(food additives)යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ ආහාරයක පෙනුම හා රසය වැඩි කර ගැනීමට හෝ රසය පවත්වා ගැනීමට භාවිත කරන ද්‍රව්‍යවේ.

ආහාර ආකාලන ද්‍රව්‍යය(food additives)   

අතීතයේ සිටම විවිධ ආකලන ද්‍රව්‍යය භාවිත කල අතර උදාහරණ ලෙස විනාකිරි මගින් අච්චාරු සෑදීම, කරවල සඳහා ලුණු දැමීම වැනි ක්‍රම දැක්විය හැක. නූතනයේ ස්වාභාවික මෙන්ම කෘතීම ආකලන ද්‍රව්‍යය ද බහුලව භාවිත කරයි.

විධිමත් කිරීම, පාලනය කිරීම හා පාරෙභෝගිකයා දැනුවත් කිරීමේ අරමුණින් එක් එක් ආකලන ද්‍රව්‍යය සඳහා අනන්‍ය අංකයක් ලබා දී ඇති අතර එය E - අංකය("E numbers") ලෙස හඳුන්වයි. ආහාර වල ලේබලය තුල අදාළ ආකලන ද්‍රව්‍යයේ නාමය හෝ එහි E - අංකය නීති රීති වලට අනුව සඳහන් කල යුතු වන අතර සමහර ලේබලවල E - අංකය පමණක් සඳහන් කර ඇත.

සැකසූ ආහාර ( processed food) වලට එකතු කරන රසකාරක වර්ග 14,000ක් පමණ ලෝකයේ භාවිතා කරයි.

දැනට සමාජයේ බහුල නිදන්ගත රෝග(chronic disease)   ඇති කිරීමට මෙම ආහාර බොහෝ සේ දායක වේ.

උදා-: පිළිකා, දියවැඩියාව ,   තරබාරුව 

CANCER – පිළිකා

සැකසූ ආහාර ( processed food) වලට එකතු කරන සමහර  කෘතීම  රසකාරක පිළිකාකාරක (carcinogenic properties) බව හදුනාගෙන ඇත.

ලොව ප්‍රධානම පිළිකාකාරක ආහාර වර්ග 5

•       පැණි බීම

•       අර්ථාපල් තීරු බැදුම

•       ඩෝනට්ස්

•       හොට් ඩෝග්ස්

•       පිළිස්සූ මස්

වෙළෙඳපලේ විකිණීමට ඇති හොට්ස්ඩෝග්ස් හා එවැනි සකස්කළ මාංශ ආහාරවල වැඩිපුරම ඇත්තේ කුමන සංඝටකදැයි ඔබ දන්නේද? අධිකව යෙදූ ලුණු, MSG, සෝඩියම් නයිට්‍රේට්, කල්තබාගැනීමේ ද්‍රව්‍ය, කෘතිම රසකාරක ද්‍රව්‍ය, ලාබදායි ලෙස සැකසූ සෙඛ්‍යාරක්ෂිත නොවූ මැද පිරවුම් යනාදියයි.

නිෂ්පාදනයේදී මාංශ වෙන් කෙරෙන්නේ යන්ත්‍රානුසාරයෙනි.

බොහෝ පාරිභෝගිකයන්ට මෙම නිෂ්පාදනවල පෝෂ්‍යදායි ගුණය ගැන වැටහීමක් නැත. යන්ත්‍රානුසාරයෙන් මාංශ වෙන්කිරීමේදී ඒවා දැඩි උෂ්ණත්වයකට හා පීඩනයකට යටත්වන නිසා ඒවාවල පෝෂ්‍යදායිබව වියැකී යයි. උදාහරණයක් ලෙස මාංශවල ඇති ප්‍රෝටීන් ද මෙම අධිකාර්මික ක්‍රියාව නිසා විකෘතිභාවයට පත්වේ.

Antioxidants-ප්‍රතිඔක්සිකාරක Ascorbic acid (E 300) and citric acid (E 330) - which preserve the colour of freshly cut fruits and vegetables.

             ප්‍රතිඔක්සිකාරක වර්ග

E 300    - ඇස්කොබික් අම්ලය -පලතුරැ බීම

E307   - ටොකොපිරෝල් -ධාන්‍ය ආශ්‍රිත ලදරැ ආහාර

E310   - ප්‍රොපිල් ගැලේට් -එළවළු තෙල්

      E320  -බියුලේටඩ් හයිඩ්‍රොක්සි ඇනිසෝල්-චීස් තැවරැම්

E321 - බියුලේටඩ් හයිඩ්‍රොක්සි ටොලුයීන්-චුයින්ගම්

E 322-ලෙසිතීන් -මේදය අඩු තැවරැම්

ඇන්ටිඔක්සිජන් ආහාර ඔක්සනීකරනය වීම සහ ආහාර දුර්වර්ණ වීම වැලැක්වීමට බාවිතා කරයි

මේවායේ  ප්‍රතිඔක්සිකාරක වල eන යුගල වශයෙන් නොපවතී.

මුක්ත ඛණ්ඩක (Free Radicals) මගින්  හා බැර ලෝහ (Heavy  Metals)මගින් ආමශයේ සෛල වලින් හෝ වෙනත් සෛල වලින්  eන ලබා ගෙන ස්ථායී වීම....

ආමාශයේ සෛල යේ  e ක් අඩුයි. එය විකෘතියකි. ආහාර මාර්ගය දිගේ යන විට එම සෛල ද ගමන් කරයි. මෙම තත්වය බොහෝ රෝග වලට හේතු වේ.   ප්‍රතිඔක්සිකාරක එළවළු හා පළතුරු වල ඉතා ඉහලයි.මෙවැනි ආහාර ගැනීමෙන් රෝග මර්ධනය කර ගත       හැකිය.

             ප්‍රතිඔක්සිකාරක බහුල ආහාර  - තද පාට එළවළු හා පළතුරු වල  ජම්බු ,  කොමඩු , ලොවි , ඇපල් ,මිදි     

              කහට ගතිය වැඩි ආහාර   -පොළොස්

වර්ණක

ආහාර වර්ණක පාරිභෝගික රැචිකත්වය දිනා ගැනීමේ එක් සාධකයකි.

කෘතීම රසකාරක සහ සුවද වර්ග නිපදවනුයේ ගල් අගුරැ තාර රසායන සංයුතියකිනි.

දීප්තිමත් වර්ණක අඩංගු සංයෝග පිළිකාකාරක වේ. ඒවා වර්ණ දේහ වලට හානි කර ලෙස බලපෑ හැකිය.

වර්ණක අඩංගු ආහාර

E -100  curcumin -මාජරින්

Add caption

E -101 Riboflavin-සෝස් වර්ග

E-102 Tatrazine - සිසිල් බීම වර්ග

E-110 Sun set yellow F C F -බිස්කට් වර්ග

E-120 Cochieal  -මත් පැන් වර්ග

E-122 Carmoisine -ජෑම් වර්ග

E-155 Chocolate Brown - චොක්ලට් කේක්

අද ස්වභාවික වර්ණක නිස්සාරනය කිරීමට පර්යේෂකයන් සමත් වී ඇත.

උදා දාස් පෙතියා -කහ පාට

පරිරක්ෂක

     ආහාර මත වැඩිය හැකි බැක්ටීරියා ,යිස්ට් හෝ ඇතැම් දිලීර වර්ග වල වර්ධනය  නිෂේධනය කල හැකි

     ද්‍රව්‍යයන් වේ.

පරිරක්ෂක අතුරින් සල්ෆයිට නයිට්ට්‍රේට සහ නයිට්‍රයිට උපරිම විෂ තත්ව පෙන්නුම් කරයි.

සෝඩියම් සල්ෆයිඩ් (Sodium Sulfite E - 221)

මෙය වයින් වැනි පාන වල කල්තබා ගැනීමේ ද්‍රව්‍යයක් ලෙස භාවිත කරයි. සෑම පුද්ගලයින් සිය දෙනෙක්ගෙන්ම එක අයෙකු සල්ෆයිට් සඳහා සංවේදී වන අතර එවනි පුද්ගලයකු ලැබිය හැකි ප්‍රථිපල හානි කරය. ඒ අතර ස්වසනය කිරීමේ අපහසුතා, කුෂ්ඨ, හිසරදය ඇතිවීම සිදු විය හැක.

සෝඩියම් නයිට්‍රේට හා නයිට්‍රයිට.

පරිරක්ෂණය කල මස් ආහාර වන හැම්, සොසේජස්, බේකන්, හොට් ඩෝග්ස් වැනි ආහාර කල්තබා ගැනීමටත්, රසය හා වර්ණය වර්ධනය කර ගැනීමටත් යොදා ගනී. සෝඩියම් නයිට්‍රයිට් විෂ ගති ගුණ ඇති ද්‍රව්‍යයක් වන අතර මෙමගින් ඇතිවිය හැකි නයිට්‍රොසෝ අමීන පිළිකා කාරකය.

රසකාරක

රසකාරකයක් යනු රස සන්නිවේදනය ලබා දෙන්නා වූ සංඝටකයක් හෝ සමූහයකි

සියලුම රසකාරක ඇරෝමැටික සංයෝගයන්ගෙන් සමන්චිතය

මේවාට තනිව රස ගැන්විය නොහැක

ස්වභාවික රසයේ තීවුරතාවය වැඩි කල හැක

අජිනෝමොටෝ (Monosodium Glutamate/MSG - E621)

මෙය ආහාර වල රසය වැඩිකර ගැනීමට භාවිත කරන අතර අවපීඩනය, තරබාරු බව, හිසරදය, බලවත් විඩාව වැනි රෝගී තත්වන්ට හේතු වේ.

MSG යනු Excitotoxineනයක් වේ.  මෙය තවදුරටත් පැහැදිලි කරන්නේ නම් MSG වලට ප්‍රතික්‍රියා දක්වන සෛල අධික ක්‍රියාකාරීත්වයකට (Over Excite) ලක්ව පසුව ඇතිවන තෙහෙට්ටුව නිසා මෙම සෛල දුර්වල වීම හෝ මරණයට පත් වේ. 

කෘතීම පැණිරස කාරක/ ඇස්පාටෙම් (Aspartame - E951)

මෙය සීනි රහිත (sugar free) ලේබලය සහිත ආහාර වල බහුලවම හඳුනා ගතහැකි ආකලන ද්‍රව්‍යයකි. එය නියුරෝන ධුලකයක් හා පිළිකා කාරක ද්‍රව්‍යයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතර කෙටි කාලින මතකය හා බුද්දිමත් භාවය කෙරෙහි අහිතකර ලෙස බලපායි. එසේම එය හිසරදය, කරකැවිල්ල, මානසික ව්‍යකුලතාවයට තත්ත්ව වලට ද හේතු විය හැකි බව සොයාගෙන ඇත.

අධි ප්‍රක්ටෝස පැණි වර්ග (High Fructose Corn Syrup)

මෙය ශක්තිය ලබා දෙන ද්‍රව්‍යයක් වශයෙන් භාවිත වන අතර අධික ලෙස පිරිපහදු කරන ලද කෘතීම පැණිරස කාරකයකි. මෙය රුධිරයේ අඩු ගණත්ව ලිපෝ ප්‍රෝටීන (LDL) ප්‍රමාණය ඉහල යෑමට හේතුවේ. එමෙන්ම දියවැඩියා තත්ත්වයකට හා පටක හානි වීමටද හේතුවේ.

ට්‍රාන්ස් මේදය (Trans Fat)

මෙය ආහාර වල කාල සීමාව වැඩි කර ගැනීමට භාවිත කරයි. මෙය ගැඹුරු තෙලේ බදිනු ලබන ආහාරවල, භාගිකව හයිඩ්‍රජනී කරනය වූ එළවලු තෙල් වල හමුවේ. එය රුධිරයේ LDL කොලේස්ටෝරෝල් මට්ටම ඉහල දැමීමටත්, හෘද රෝග අවදානම වැඩිකිරීමටත් හේතු වේ.

බියුටිලේටඩ් හයිඩ්‍රෝක්සි ඇනිසොල් හා බියුටිලේටඩ් හයිඩ්‍රෝසිට් ටෝලුයින් (BHA and BHT - E320)

මෙය සමහර ධාන්‍ය වල, බබල්ගම් වල, එළවලු තෙල් ආශ්‍රිතව හඳුනා ගත හැකිවන අතර ආහාර වල රසය, වර්ණය පවත්වා ගැනීමටත් තෙල් මුඩු වීම අඩු කර ගැනීමටත් යොදනු ලබයි. මෙයට පිළිකා කාරක හැකියාවක් පවතින අතර මොලය මත අහිතකර බලපෑම් ඇතිවේ. මේ නිසා හැසිරීම් පවා වෙනස් විය හැක.

නියමිත ප‍්‍රමාණයට වැඩිපුර හෝ අඩුවෙන් හෝ ආහාර වේලට ලූණු එකතු කර ගැනීම නිසා මස්පිඩු පෙරළීම, කරකැවිල්ල, ස්නායු ආවේග සම්පේ‍්‍රෂණය පිළිබඳ ගැටළු මෙන් ම මරණය ද සිදු විය හැකි ය.

        මෙවැනි කෘතීම ආකලන ද්‍රව්‍ය අඩංගු ආහාර අධිකව පරිභෝජනය කිරීමෙන් වලකින්න. එය ඔබට                     නිරෝගී  දිවි  පෙ‍වෙතක් කිරීමට මහත් රුකුලක් වනු ඇත.

         නිරෝගී දිවි පැවැත්මකට

උසට සරිලන බර ශරීර ස්කන්ධ දර්ශක 18.5-24.9 අතර මට්ටමක පවත්වා ගන්න සුදුසුම අගය  - 23

ලුණු අඩු කරන්න

එක් පුද්ගලයෙක් දිනකට ගන්නා ලුණු ප්‍රමාණය තේ හැදි 01 දක්වා සීමා කරන්න

             ට්‍රානස් මේදය ඇති ආහාර අවම කරන්න                          

ව්‍යායාම අවම වශයෙන් සතියට දින 05ක් විනාඩි 30 බැගින් ශාරිරික ක්‍රියාකාරකම් වල යෙදෙන්න

ඇවිදීම ඉතා සුදුසුය

සීනි අඩු කරන්න

දිනකට භාවිතා කරන සීනි ප්‍රමාණය තේ හැදි 06කට වඩා වැඩි නොවිය යුතුය

Posted in: ආහාරஉணவு