ග්ලුටන් යනු මේ දිනවල බෝහෝ කතා බහට ලක් වන සංයෝගයකි. සමහර පොෂ්යෙවේදින්
බොහෝ මිනිසුන් සදහා ග්ලුටන් හානි කර බව පවසයි.මැතකදි කරන ලද පර්යේෂණ වලට අනුව 30%
වැඩි ඇමරිකන් ජාතින් ග්ලුටන් ආහාරයට ගැනිමෙන් වැලකි සිටි.ග්ලුටන් යනු මොනවාද සහ එය ඹබගේ සෞක්යයට කෙසේ බලපානවාද
යන්නමේහිදි සාකචජා කරනු ලබයි.
ග්ලුටන් යනු ප්රෝටින් පවුලට අයත් තිරුගු ,බාර්ලි වැනි ධන්යවල
දක්නට ලැබෙන විශේෂ ප්රෝටිනයකි.මෙම ධන්ය වලින් තිරිගු බහුලව ආහාරයට ගනි. ග්ලුටන්
ප්රෝටින්ප්රධාන ප්රෝටින් දෙකකින් සැදි ඇත.එනම් ග්ලුටනින් හා ග්ලයඩින් වන අතර
ග්ලයඩින්සෞක්යමය ගැටළු සදහා හේතු වේ.පිටි හා ජලය මිශ්ර කරන විට ග්ලුටන් ප්රෝටින්
ගම් ආකාරයේ ඇලෙන සුළු දැලක් ඇති වේ.
මෙම මැලියම් ආකාර ලක්ෂණය මගින් පිටි මෝලිය ඇදෙන සුළු ලක්ෂණ ඇති කරන අතර පාන්
පිලිස්සිමේදි ප්රමාණය වැඩි කරයි. හැපිමට යෝග්ය , සතුටුදායක
පෙනුමක් ඇති කරයි. මොලියට ලබාදෙන මෙම මැලියම් ආකාර ලක්ෂණය නිසා ග්ලුටන් යන නම ලැබි ඇතකෙසේ වුවද
ග්ලුටන් මිනිසුන්ට ගැටළු ඇති කලද
බොහෝමිනිසුන්ට
මෙම ලක්ෂණ කදිමට දරා ගෙන සිටිය හැකි උවත්
සමහර සෞකඛ්යමය තත්වයන් යටතේ
මිනිසුන්ට ගැටළු සහගත තත්වයන් වැඩි දියුණු කරයි. මෙහිදිceliac රෝගය ,ග්ලුටන් සංවේදි බව කිරගු වල අසාත්මික බව
සමග තවත් රෝග වේ.
Celiac Disease (සුසිරක)
මෙය දරුණුම ආකාරයේ ග්ල්ටන් අසාත්මිකකාව වන අතර ජනගහනයෙන් 0.7 – 1 % පමන බලපැමක් ඇති කරයි.
මෙය දරුණුම ආකාරයේ ග්ල්ටන් අසාත්මිකකාව වන අතර ජනගහනයෙන් 0.7 – 1 % පමන බලපැමක් ඇති කරයි.
එය ස්භාවික පුතිශක්තියේ ගැටලුවක් වන
අතර ග්ලුටන් බාහිර ආක්රමිකයෙක් ලෙස සලකා
සිරැර ක්රියා කරයි ප්රතිශක්තිකරන පද්දතිය ගුලුටන් වලට සේම බඩවැලේ ස්තර අක්රමනය
කරයි.මෙමගින් ආහාර මාර්ගයේ බිත්ති වලට සිදුවන හානිය නිසා පෝෂණ ඌණතාවයන් රක්ත
හිනතාවය හා ජිර්ණ ගැටළු සමග බොහෝ රෝග සදහා වැඩිවිමේ අවදානමක් ඇත.
මෙම රෝගයේ ප්රධාන ලක්ෂණ වනුයේ ජිර්ණ
අපහසුතා , කුඩා අන්තුයේ පටක තුවාල විම,පාචනය ,හිසරදය, මලබද්දය , මහන්සිය , හමේ දද , විසාදිය, බර
අඩුවිම ,දුගද හමන මල ආදිය වේ.කෙසේ වුවද celiac (සුසිරක)
රෝගය සහිත සමහර පුද්ගලයින් හට ජිර්ණරෝග නැති වුවද රක්තහිනතාවය මහන්සිය වැනි වෙනත්
බොහෝරෝග ලක්ෂණ ඇත.
මෙම හේතුව නිසා මෙම රෝගය හදුා ගැනිම ඉතා
අපහසුය .එබැවින් 80% celiac රෝගින් ඹවුන්ට එම රෝගය වැලදි ඇති බව
නොදනි.
Non-Celiac Gluten
Sensitivity
රොගයට පරික්ෂණ කිරිමේදි ලක්ෂණ නොපෙන්වන
බොහෝ මිනිසුන් සිටින නමුත් ඹවුන් ග්ලුටන් සදහා පුතිරෝදි වේ.මෙම තත්වය non-celiac gluten sensitivityලෙස
හදුන්වයි මෙම රොගතත්වයෙන් කොපමන පිරිසක් සිටි දැයි තවම නිවැරිදිව නොදන්නා
නමුත් ගනනයන්ට අනුව 0.5=13
% වේ.මේහිදි
ග්ලුටන් සංවේදි රෝග ලක්ෂණ ලෙස පාචනය ,බඩරිදුම,මහන්සිය,ඉදිමිම,විසාදිය
ආදිය වේ.
non-celiac gluten sensitivity පිළිබද පැහැදිලි අර්ථකථනයක් නොමැති වුවද රෝග විනිෂ්චයේදිරෝගියා ග්ලුටන්
සදහා සෟණලෙස ප්රතික්රියා කරයි . නමුත් celiac රෝගය හා
අසාත්මිකතාවයන් සමාන නොවේ.කෙසේ වුවද සමහර විශේඥයන්ට අනුව මෙය ඇත්තම තත්වය
නොවේ.ඔවුන් සිතන ලෙස ග්ලුටන්වලට අමතර දව්යයකද
අහිතකර බලපැමක් වේ.
ග්ලුටන් රහිත ආහාර ලබාදි ග්ලුටන් අසාත්මික
මිකිසුන් 400 යොදා කරන ලද අධ්යනයකදි
මිනිසුන් 26 කට පමනක් celiac රෝගය ඇති
බවද,
දෙදෙනෙක්
තිරැගු ආසාදිත යන්ද 27 වෙනත් රෝග ද අනෙක්
364 ග්ලුටන් සංවේදි බවද පෙන්නුම් කරයි.
එනම් 400
මිනිසුන් ග්ලුටන් අසාත්මක බව සිතුවද ඉන් 55 පමනක්
ග්ලුටන් අසාත්මික වි ඇත.එමනිසා මිනිසුන් බොහෝ දෙනා ග්ලුටන් අසාත්මික රෝග ලක්ෂණ
ඇතැයි සිතුවද ඇත්තවශයෙන්ම වෙනත් හේතු ඔහුන්ගේ රෝග ලක්ෂණ වලට හේතු වේ.
බොහෝ මිනිසුන් ග්ලුටන් සදහා සෟනකාරි ලෙස
ප්රතිචාර දැත්කුවද මෙය celiac රෝගය නොවන අතර non-celiac gluten sensitivity, ලෙස
හැදින්වුවද මෙම තත්වය විවාදාත්මක වේ.
Irritable Bowel
Syndrome, Wheat Allergy and Others
Irritable bowel syndrome (IBS) යනු බහුල ජිර්ණආබාධයක් වන අතර බඩ රිදුම, පෙරලිම,ඉදිමිම ,වාතය හා
පාචනය යන ලත්ෂණ වලට හේතු වේ.මෙය නිදන්ගත තත්වයක් වන අතර මිනිසුන් මෙය ආහාර පාලනය ,ජිවන ක්රමය
වෙනස් කර ගැනිම හා ආතතිය පාලනය මගින්
පාලනය කරගෙන සිටි.අධ්යනවලදි සොයාගෙන ඇති පරිදි IBS සහිත මිනිසුන් ග්ලුටන් රහිත ආහාර ගැනිම
මගින් බොහෝඅහිතකර තත්වයන් මගහැර ගත හැක.දත්ත අනුව ජනගහනයෙන් 1% ට ග්ලුටන් සහිත ආහාර අනුභවයට පසු තිරිගු
ආසාත්මික විසා ඇතිවන ජිර්ණ අපහසුතා ඇතිකරයි..තවද අධ්යනවලට අනුව ග්ලුටන් රහිත ආහාර හිනොද්මානය autism ,gluten ataxia වැනි රෝග වලින් පිඩා විදින්නන් හට ප්රතිලාභ
ගෙන දේ.
ග්ලුටන් අහිතකර බව දැනගන්නේ කේසේද
.ග්ලුටන් අසාත්මිකවිමේ පුධානම
හදුනාගැනිම ජිර්ණ අපහසුතාව වන අතර
නිරක්තය හා ස්ථුලභාවය සම්බන්ද
ගැටළුද මේ සමග ඇති වේ.මෙහිදි වෛද්ය වරයා මගින් අපහසුතාවය ට හේතුව celiac disease (සුසිරක )
රෝගයද යන්න පළමුව හදුනා ගත යුතුයි
celiac disease ඇත්ද යන්න ක්රම දෙකක් මගින් හදුනා ගත
හැක.
·
රුධිර පරික්ෂණය මගින් -ප්රතිදේහ හදුනා
ගැනිමට රුධිරපරික්ෂණ කිහිපයක් කරන අතර බහුලම පරික්ෂණය වන්නේtTG-IgA test වේ.
මෙමගින් තහවුරු වුවහොත් පඨකපරික්ෂණය මගින්
තහවුරු කරගනු ලැබේ.
·
කුඩා අන්ත්රයේ පඨක පරික්ෂණය ;- කුඩා අන්ත්රයේ පඨක කොටස් හානිය
සදහා විශ්ලේෂණය කිරිම
ඹබ හිතනවා නම් ඹබට celiac රෝගය
වැලදි ඇතැයි කියා ග්ලුටන් රහිත ආහාර ගැනිමට පෙර
වෛද්ය උපදෙස් ලබා ගැනිම වඩා සුදුසුය.එමගින් නිවැරිදි රෝග විනිෂ්චය ලබා
ගැනිම පහසුය.
ඹබට celiac රෝගය නොමැති නම් ග්ලුටන් වලට සංවේදිද යන්න සොයා ගැනිමේ හොදම ක්රමය
සති කිහිපයත් සුළුවශයෙන්වත් ග්ලුටන් අඩංගුනොවන ආහාර ගෙන ලක්ෂණ වැඩිවනවා නම් ද පසුව
නැවතත් ග්ලුටන් සහිත ආහාර මගින් ලක්ෂණ නැවතත් පැරණි තත්වයට පත්වෙනවා නම්ද යන්න විනිෂ්චයයි.
ග්ලුටන් නොමැති ආහාර මගින් ලක්ෂන වැඩි නොවන්නේ නම්ද නැවත ග්ලුටන්
සහිත ආහාර මගින් නරක අතට පත්නොවන්නේ නම්ද වෙනත් හේතුවක් බලපානු ඇත..
FODMAPs ( කෙටිදාම කාබෝයිට්රේට්) ජිර්ණ අපහසුතා ඇතිකරයි.
FODMAPs ( කෙටිදාම කාබෝයිට්රේට්) තිරිගු ඇතුළු බොහෝ ආහාර වල ඇත.බොහෝමිනිසුන්ට
නිසිආකාරව මේවා ජිර්ණය කල නොහැක.එබැවින් අජිර්ණ ලක්ෂණ ඇතිකරයි.මෙම හේතුව නිසා බොහෝ
ග්ලුටන් අසාත්මික රෝගින් ඇත්තටම සංවේදි වනුයේ ග්ලුටන් වලට නොව FODMAPs ( කෙටිදාම කාබෝයිට්රේට්) වලටය.
එක් අධ්යනයකදි
ග්ලුටන් සංවේදි මිනිසුන් 37 ක් FODMAPs
( කෙටිදාම කාබෝයිට්රේට්)
ආහාරඉතා අඩුවෙන් ලබා ගැනිමෙන් රෝග ලක්ෂණ අඩුවි ගියේය.
ග්ලුටන් පමනක් ලබාදිමෙන් අජිර්ණ ලක්ෂණ වලට
බලපැමක් සිදු නොවිය. එනම් බොහෝ ග්ලුටන්
සදහා සෟන පුතික්රියා දක්වනවා යයි සිතන බොහෝ විට ඇත්තම හේතුව
FODMAPs ( කෙටිදාම කාබෝයිට්රේට්) වේ.ප්රධාන ග්ලුටන් සහිත ආහාර නම් තිරිගු
බාර්ලි පාන් පැස්ටා ධන්ය, බියර්.කෙක්
හා පිටි කැම වර්ග කෙටි කැම හා සකස් කල කැම වර්ග
හා පුළුස්සන ලද කැම
ආරම්භයේදි ග්ලුටන් රහිත ආහාරගැනිම
අභියෝගකි. පලමුවෙන්ම ග්ලුටන් සහිත ආහාර හදුනා ගත යුතුය.විශේෂයෙන් තිරුගු සහිත ආහාර. ස්භාවිකව ග්ලුටන් රහිත ආහාර අනුභව කල
යුතු අතර ග්ලුටන් සහිත සකස්කල ආහාර කෙටි
කැම ධන්ය වර්ග ඉවත්තල යුතු වේ.
ග්ලුටන් රහිත ස්භාවික ආහාර ලෙස ඉරිගු, සහල්,බඩ ඉරිගු
මයිඤ්ඤෝක්කා පිටි, ඹ්ට් . තම්පලා හුලංකිරියා , මස් මාළු
කිරි බිත්තර එළවළු පලතුරු ඹෞෂධ හා තුනපහ වර්ග
වැනි ආහාර ගත හැක. සකස් කල
ග්ලුටන් රහිත ආහාර වලට වඩා ස්භාවවික ග්ලුටන් රහිත ආහාර තොරා ගැනිම ඉතා සුදුසු වේ.
.බොහෝ මිනිසුන් අනවශයලෙස ග්ලුටන් බැහැර කලද සමහර සෞක්යමය තත්ව යටතේ විශාල
වෙනසක් ඇති කරයි. කෙසේ වුවද ආහාරය හිතකර විය යුතුය. සෞක්යමය ආහාර තොරා ගැනිමේදි gluten-free ලේබලය තිබු පමනින්
සෞක්යමය ආහාර යයි නොසිතිය යුතුයි.
ආශ්රිත ලිපි
0 comments:
Post a Comment